Morava krvotok naplodnijeg dela Srbije

Morava ili tačnije, Velika Morava, je reka koja nastaje spajanjem Južne i Zapadne Morave nedaleko od živopisnog Stalaća. Putujući Srbijom, dugačkih 185 kilometara, uliva se u Dunav nedaleko od drevnog Smedereva. Zapadna  i Velika Morava čine najduži vodeni tok u Srbiji.

Morava je krvotok naplodnijeg dela Srbije, Pomoravlja, nastalog kao deo iščezlog Panonskog mora. Iako je zemlja u priobalju jako plodna i dobra, dugo vremena su ljudi izbegavali naseljavanje na obalama reke. Razlog tome što su gradovi nicali nešto dalje od reke bile su česte poplave.

Blagodeti plodne zemlje oko Morave su još i Rimljani koristili, pa su na teritoriji današnje Ćuprije napravili naselje Horreum Margi (što znači žitnica Morave).

Srednjovekovna Srbija u vreme kneza Lazara i njegovog naslednika despota Stefana Lazarevića se nazivala i Moravskom Srbijom, no ni kasnije kroz istoriju ime ove reke nije bilo manje korišćeno. Moravino ime opevale su mnoge narodne pesme, pa i igre. Jedna od najpoznatijih i slavom ovenčanih srpskih vojnih formacija iz Velikog rata nosila je ime Moravska divizija iz čijeg okrilja je ponikao i legendarni Gvozdeni puk.

Na obali reke je već spomenuta Ćuprija, a u neposrednoj blizini rasprostrti su gradovi i naselja poput Paraćina, Jagodine, Svilajnca, Velika Plane, Požarevca i još mnogo živopisnih gradića. Samo priobalje obiluje mnogim objektima i spomenicima koji svedoče o životu i dešavanjima iz srednjeg veka na ovim našim prostorima.

Utisak koji se ne može osporiti je da Morava ima privilegiju da u „naručju drži“ najlepše delove Srbije.